De Eiffeltoren- hoe ontkoppel je een monument

Categorie: historisch monument | Plaats: Parijs, Frankrijk | Gebruikte producten: DITRA, DILEX-KS

Buitenaanzicht van de Eiffeltoren tegen de blauwe lucht

Buitengewone bouwwerkzaamheden aan een buitengewoon object

Er zijn slechts weinig monumenten op de wereld, die zo bekend zijn als de Eiffeltoren in Parijs. Deze werd tussen 1887 en 1889 opgericht en ter ere van de Wereldtentoonstelling als herinnering aan de 100ste verjaardag van de Franse Revolutie ingewijd. Sinds de jaren 80 van de vorige eeuw werd en wordt de "IJzeren dame" regelmatig gerestaureerd en omgebouwd om bezoekers meer ruimte en comfort te bieden. Vanwege het unieke karakter van het gebouw evenals de hoge aantallen van dagelijks circa 20.000 toeristen zijn dergelijke werkzaamheden geen gemakkelijke onderneming. Ook de renovatie van de eerste, op 57 m hoogte gelegen etage van de Eiffeltoren was een net zo omvangrijk als buitengewoon project: de ombouwwerkzaamheden strekten zich uit over een totale oppervlakte van 4586 m2 en betroffen naast de Paviljoens Eiffel en Ferrié ook de drie toegangsgebouwen naar de liften evenals de façade van het restaurant.

De centrale uitdaging: beweging – aan en in het gebouw

In het kader van deze unieke bouwwerkzaamheden kreeg EDM Paris de opdracht om het Paviljoen Ferrié met natuursteen te bekleden. Daartoe behoorden naast de 300 m2 grote vloeroppervlakte ook 85 m2 wandbekledingen aan hellingen evenals het bekleden van een trap en verschillende meubelstukken, bijv. zitbanken of balies. Een bijzondere uitdaging: het vele bezoek van toeristen en de daaruit resulterende trillingen. "Een gestandaardiseerde of traditionele werkmethode was hier daarom niet mogelijk", legt Sébastien Sollier, Projectleider bij EDM Paris, uit. "Wij moesten een bouwvergunning laten opstellen om het materiaal en de methodiek voor de uitvoering van de werkzaamheden te laten goedkeuren. We moesten vooral rekening houden met de enorme gewichtsbelasting."

Elk afzonderlijk element dat uit het paviljoen werd verwijderd, werd naar beneden gebracht en gewogen – net als elk element dat naar boven werd getransporteerd. De richtlijn was dat na het beëindigen van de restauratiewerkzaamheden het gewicht van de Eiffeltoren hetzelfde was als vóór de renovatie.

Sébastien Sollier, Projectleider bij EDM Paris
Een tegelzetter rolt Schlüter-DITRA op de bouwplaats in de Eiffeltoren uit © Schlueter-Systems

De ontkoppelingsmat Schlüter-DITRA 25 werd in de Eiffeltoren op circa 300 vierkante meter vloeroppervlakte ingezet om de bewegingen van materiaal en gebouw te neutraliseren.

Een tegelzetter lijmt een baan Schlüter-DITRA op de bouwplaats in de Eiffeltoren © Schlueter-Systems

Het leggen gebeurde op een bodemplaat van staal die met een hechtgrondlaag werd voorzien. Het eerdere nivelleren was geen eenvoudige zaak, omdat de Eiffeltoren voortdurend beweegt.

Twee tegelzetters plaatsen een ingekorte, grote tegel op de DITRA-ontkoppelingsmat in de Eiffeltoren © Schlueter-Systems

Na het drogen begon een tweede team met het leggen van de 100 x 100 cm grote Stone Performance-platen op de ontkoppelingsmat.

Twee tegelzetters plaatsen een grote tegel op de voorbereide vloeroppervlakte in de Eiffeltoren ©

De royale platen bestaan uit een materiaalmix van 10 mm dik natuursteen dat op glasvezel is gelijmd en werden met zuignappen geplaatst.

zoom_out_map search
Een tegelzetter rolt Schlüter-DITRA op de bouwplaats in de Eiffeltoren uit
Een tegelzetter lijmt een baan Schlüter-DITRA op de bouwplaats in de Eiffeltoren
Twee tegelzetters plaatsen een ingekorte, grote tegel op de DITRA-ontkoppelingsmat in de Eiffeltoren
Twee tegelzetters plaatsen een grote tegel op de voorbereide vloeroppervlakte in de Eiffeltoren

Het grootste deel van de vloeroppervlakte diende naar wens van de architecten met natuursteenplaten van 100 x 100 cm te worden uitgerust. Om het gewicht van deze platen te beperken en een bekledingshoogte van 10 mm niet te overschrijden, adviseerde EDM de toepassing van de Stone Performance-technologie. Stone Performance biedt als specialist voor natuursteen producten voor de meest uiteenlopende vereisten aan. De hier geselecteerde plaat is een materiaalmix van 10 mm dik natuursteen op een glasvezel, die over de volledige oppervlakte structureel is verlijmd. Dit materiaal beschikt over een uitstekende buig-, compressie- en doorsteekweerstand en werd door EDM reeds voor vloerbekledingen in liften en zones met een hoge verkeersbelasting toegepast.

Het leggen in Paviljoen Ferrié gebeurde op een bodemplaat van staal. Na het aanbrengen van een hechtgrondlaag begonnen de medewerkers van EDM met het leggen van de ontkoppelingsmat Schlüter-DITRA 25 (nu DITRA). Deze is niet alleen bedoeld voor het neutraliseren van de verschillende spanningen tussen bekleding en ondergrond, maar veert ook de trillingen van het gebouw af, zoals Sébastien Sollier benadrukt: "Als wij onze laserwaterpas verstelden, bewoog de weergave voortdurend heen en weer. De toren is permanent in beweging en dat is in het bijzonder bij grote drukte te merken. Alleen 's ochtends wanneer de toren voor bezoekers nog was gesloten, was de wijzer een beetje stabiel."

DITRA 25 werd verlijmd met de flexibele en vervormende lijmmortel Keraflex S 1 van Mapei – na een instelfase van de mortel konden de platen worden gelegd. Daarbij werd in segmenten van ca. 20 m2 gewerkt. De materiaalverbinding van natuursteen en glasvezel werd met Keralastic T van Mapei op de mat aangebracht. De ca. 25 kg zware Stone Performance-platen werden daarbij met behulp van zuigheffers naar de plaats gebracht. De totale bekledingsoppervlakte werd met Schlüter-DILEX-KS-bewegingsprofielen in 40 m2 grote segmenten onderverdeeld – deze profielen werden ook in de deurzones geïnstalleerd. Zo worden de voortdurende bewegingen en lengteveranderingen bij zonnestraling reeds in de bekleding optimaal opgevangen.

Eén team hield zich bezig met het plaatsen van de ontkoppelingsmat, een ander team zorgde na het drogen voor het leggen van de bovenbekleding.

Sébastian Sollier

Perfect georganiseerd en gedurende twee jaar tijdens het lopende bedrijf uitgevoerd

Bij dit buitengewone renovatieproject was op alle fronten een perfecte organisatie nodig om het strakke tijdschema niet te overschrijden. Tien medewerkers waren bezig met het circa drie maanden durende leggen, de voorbereiding van de bouwplaats nam van tevoren een half jaar in beslag. De arbeidsomstandigheden waren daarbij in het geheel niet dagelijks, aldus Sollier: "Wij hadden geen opslagplaats op locatie en alle materialen werden aan de stadsrand van Parijs opgeslagen. Er kon alleen 's ochtends tussen 7 en 9 uur worden geleverd, wanneer de toren nog gesloten is. Het materiaal werd in een transitzone aan de voeten van de toren opgeslagen en na het wegen met een hefplatform naar boven getransporteerd. Dit platform reed slechts eenmaal per dag naar boven, voordat de toeristen kwamen. De materiaalvoorziening moest dus perfect worden getimed en er mocht niets worden vergeten."

Zodra het hefplatform met een draagvermogen van 9 ton de eerste etage op 57 m hoogte had bereikt, werd het een tussen twee balkons liggend deel van de bouwplaats en fungeerde als tijdelijke opslagplaats. 's Avonds werd het bouwafval telkens naar beneden gereden en ook gewogen om de reeds vereiste balans bij de gewichtsbelasting na te leven. De totale inspannende renovatie van de eerste etage heeft zo'n twee jaar in beslag genomen. Met de veilige composietontkoppeling is nu de permanente schadevrijheid van de aantrekkelijke vloerbekleding ook onder deze bijzondere omstandigheden gewaarborgd.

Deze referenties zijn mogelijk ook interessant voor u: